De kracht van verbintenis
Een onderzoek naar de effecten van een lotgenotenpelgrimage naar Lourdes voor nabestaanden van slachtoffers van levensdelicten.
Conclusie
Ondanks dat het meten van de daadwerkelijke effecten van de pelgrimage subjectief is, ben ik van mening dat de reis een groot succes is geweest. De nabestaanden die ik gesproken heb na terugkomst waren stuk voor stuk erg enthousiast en waren dan ook op uiteenlopende manieren geholpen en gesterkt in hun verwerkingsproces. Tijdens de terugkomdag op 2 juli heb ik ook de verhalen gehoord van deelnemers die niet hebben meegewerkt aan het onderzoek maar ook zij waren erg enthousiast over de reis. Ondanks dat zij niet meewerkten aan het onderzoek vertelden zij wel hun ervaringen in een groepsgesprek waarbij ik aanwezig was. Ook de begeleiding heeft de pelgrimage als zeer positief ervaren en vonden het zeker de moeite waard om in de toekomst te herhalen. Mijn advies zou dan ook zijn om de nabestaandenreis naar Lourdes structureel te gaan aanbieden in de toekomst.
Reflectie
Terugkijkend op dit onderzoek naar de effecten van een Lourdes pelgrimage, kan ik zeggen dat ik, hoe cliche het ook klinkt, heel veel geleerd heb. Het was voor mij persoonlijk echt een proces waarin ik erg veel gegroeid ben en veel ervaring opgedaan heb op het gebied van kwalitatief onderzoek. Eerlijk gezegd was het soms best zwaar om de verhalen van nabestaanden te verwerken. Zowel het verwerken van de grote hoeveelheid informatie om de onderzoeksvraag te beantwoorden, als het persoonlijk verwerken van de intieme, heftige en gedetailleerde verhalen die met mij gedeeld werden. Echter kan ik ook hiervan zeggen dat ik veel geleerd heb en gegroeid ben. Waar de eerste telefonische interviews mij heel erg aangrepen en niet meer los lieten, heb ik vrij snel geleerd hoe ik hier mee om moest gaan. Uiteraard blijven de verhalen je aangrijpen, maar ik heb geleerd hoe ik deze los kan laten. Wat ongetwijfeld aan mijn groeiproces heeft bijgedragen is de geweldige positiviteit die de pelgrims uitstraalden. Zij waren ongelooflijk enthousiast over de reis en hebben dit vaak als een heftige maar ook helende, mooie en bijzondere ervaring beschreven. Daarnaast waren zij ook erg enthousiast over het onderzoek. Velen vonden het belangrijk dat er onderzoek naar de pelgrimage gedaan werd en dat er aandacht aan besteed werd. Maar ook de gesprekken zelf werden door de deelnemers als heel prettig ervaren. Door middel van de gesprekken herleefden zij delen van de reis waardoor deelnemers zich details van de reis herinnerden die eerder verdrongen waren door de vele indrukken en het intensieve reisprogramma van de pelgrimage. Maar soms gingen de gesprekken ook een stuk dieper en leidde dit tot inzichten bij de deelnemers over wat de reis voor hen betekend heeft die ze van tevoren nog niet hadden.
Terugkomdag
Tijdens de terugkomdag op 2 juli hebben verschillende deelnemers dan ook aangegeven dat de gesprekken hen echt geholpen hebben. Sommige van de gesproken deelnemers hebben dan ook aangegeven in de toekomst vaker met mij te willen samenwerken als ik met vergelijkbaar onderzoek bezig zou zijn. Andere deelnemers raadden hun medereizigers aan om ook mee te werken aan het onderzoek, omdat ze de gesprekken zo fijn vonden. Zulke waardering is natuurlijk heel fijn om te krijgen, zeker aangezien dit de eerste keer is dat ik zo’n uitgebreid onderzoek doe waar zulke heftige verhalen onderdeel van zijn. Wanneer de deelnemers dan laten blijken dat ze zich op hun gemak voelden, mij vertrouwden en dat ze de gesprekken ook nog gezellig en prettig vonden is dat een geweldig gevoel. Uiteraard heeft ook de begeleiding van Dr. Sonja Leferink, professor Dr. Antony Pemberton en de hulp van Dr. Pauline van Eck- Aarten mij heel erg geholpen tijdens dit onderzoek. Al met al kijk ik terug op een heel mooi onderzoek met nog mooiere resultaten in de vorm van nabestaanden die een stukje vooruit zijn geholpen op hun lange en zware pad van verwerking.
Rik Ceulen, Student Victimology and Criminal Justice, Tilburg University
